Przyjęcie Regionalnych Programów Operacyjnych otwiera przed zarządami regionów nowy etap działań. Czekamy już na konkretne konkursy. Przypomnijmy jednak, że sposób podziału środków na lata 2014-2020 różni się nieco od poprzedniego rozdania. Wzmocniony został aspekt terytorialny. Uwzględnienie potrzeb i potencjałów szczególnych terytoriów, w tym zwłaszcza obszarów, które należy priorytetowo wspierać spowodowało konieczność wyznaczenia tzw. obszarów strategicznej interwencji. Oprócz tego mam ZIT-y czyli Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) – nowe narzędzie ułatwiające zrównoważony rozwój miast i ich obszarów funkcjonalnych, a także Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS) – działania oparte o strategie odpowiadające na lokalne potrzeby.
Nowością jest też dwufunduszowość RPO – środki pochodzić będą zarówno z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) jak i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Takie rozwiązanie zwiększy komplementarność i efektywność podejmowanych działań, nastąpi także ściślejsze powiązanie projektów infrastrukturalnych i „miękkich”.
Na tle polskich województw wyróżnia się Mazowieckie, które jako jedyne w Polsce uznane za region lepiej rozwinięty. To przełożyło się m.in. na główne cele, jakie Mazowsze ma realizować przy udziale środków unijnych, oraz wysokość kwot na nie przeznaczonych.
– Rozwojowy, proekologiczny i prospołeczny – tak w skrócie najnowszy Regionalny Program Operacyjny dla Mazowsza określa marszałek Adam Struzik. – Oczywiście region musi dbać o swój rozwój, ale musi się to odbywać w trosce o naturalne bogactwo Mazowsza i jednocześnie z uwzględnieniem realnych problemów mieszkańców województwa. Pamiętamy o ważnej roli małych i średnich przedsiębiorstw – również w tworzeniu nowych miejsc pracy. I gdy mówimy np. o sile sadownictwa z naszego regionu, gdy zachwalamy piękne tereny, w których można wypocząć, to z tyłu głowy cały czas mamy troskę o to, by Mazowsze było jak najczystsze, by nie traciło również tego potencjału, który pozwala rozwijać się np. rolnictwu czy turystyce – mówił zaraz po akceptacji RPO Struzik.
RPO województwa mazowieckiego to w sumie ok. 2 mld euro z czego z EFRR ponad 1,5 mld euro, a z EFS ponad 545 mln euro. Dotacje będą mogły pokryć maksymalnie 80 proc. kosztów inwestycji (dotychczas było to maks. 85 proc.).
Krótki przegląd pozostałych RPO:
RPO województwa dolnośląskiego – alokacja z polityki spójności ok. 2,2 mld euro (z EFRR ok. 1,6 mld euro, z EFS ponad 633 mln euro). Cel główny to wzrost konkurencyjności gospodarki regionu w oparciu o badania i rozwój, na który zostanie przeznaczona największa pula środków. Wyzwaniem jest także poprawa dostępności transportowej regionu oraz wewnątrz niego. Fundusze unijne popłyną także na wzrost udziału energii wytworzonej ze źródeł odnawialnych i zwiększenie efektywności energetycznej, wzrost zatrudnienia i mobilności pracowników, przedsięwzięcia podnoszące poziom i jakość edukacji oraz życia.
RPO województwa kujawsko-pomorskiego – alokacja ze środków UE ok. 1,9 mld euro (z EFRR ponad 1,3 mld euro, z EFS ok. 535 mln euro). Koncentracja środków widoczna jest przede wszystkim w obszarze innowacyjności i przedsiębiorczości. Ponadto wsparcie uzyskają projekty dotyczące efektywności energetycznej, infrastruktury transportowej (w tym transport niskoemisyjny w miastach) oraz zwiększania dostępu do zatrudniania.
RPO województwa lubelskiego – alokacja z Funduszy Europejskich ok. 2,2 mld euro (z EFRR ok. 1,6 mld euro, z EFS ok. 627 mln euro). Działania zaplanowane w programie mają wzmocnić współpracę przedsiębiorców z naukowcami , zwiększyć dostęp do usług cyfrowych, poprawić działania na rzecz ochrony środowiska i zmniejszyć emisję zanieczyszczeń.
RPO województwa lubuskiego – alokacja z polityki spójności blisko 907 mln euro (z EFRR ok. 651 mln euro, z EFS ok. 255 mln euro). Unijne fundusze zostały skoncentrowane na obszarach, które w największym stopniu przyczynią się do rozwoju regionu, takich jak: aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw i podnoszenie ich konkurencyjności, rozwój usług cyfrowych dla mieszkańców, zwiększenie dostępności transportowej województwa, poprawa środowiska naturalnego, zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, a także polepszenie sytuacji na rynku pracy, zapobieganie wykluczeniu społecznemu.
RPO województwa małopolskiego – alokacja ze środków europejskich ponad 2,8 mld euro (z EFRR ok. 2 mld euro, z EFS ok. 809 mln euro). Program koncentruje się na podnoszeniu konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz działalności B+R+I, infrastrukturze transportowej oraz gospodarce niskoemisyjnej. Znaczne środki przeznaczono również na działania z zakresu aktywizacji zawodowej oraz integracji społecznej.
RPO województwa opolskiego – alokacja z europejskich środków niemal 945 mln euro (z EFRR ponad 679 mln euro, z EFS prawie 266 mln euro). Środki zostaną przeznaczone także na działania związane z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, niskoemisyjną gospodarką, włączeniem społecznym i zatrudnieniem.
RPO województwa podkarpackiego – alokacja z Funduszy Europejskich ponad 2 ,1 mld euro (z EFRR ponad 1,5 mld euro, z EFS ponad 594 mln euro). Wsparcie unijne trafi przede wszystkim na projekty, które w największym stopniu przyczynią się do wzrostu gospodarczego i zwiększenia zatrudnienia.
RPO województwa podlaskiego – alokacja ze środków UE ponad 1,2 mld euro (z EFRR ponad 872 mln euro, z EFS ok. 341 mln euro). Znaczna część europejskich pieniędzy trafi na zrównoważony transport, przejście na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach, a także rozwój infrastruktury dla usług użyteczności publicznej.
RPO województwa pomorskiego – alokacja z polityki spójności ponad 1,8 mld euro (z EFRR ponad 1,3 mld euro, z EFRR ponad 524 mln euro). Gospodarka niskoemisyjna oraz wsparcie zrównoważonego rozwoju transportu zbiorowego, innowacje i przedsiębiorczość, transport (drogi, koleje) oraz zatrudnienie i aktywizacja zawodowa – to najważniejsze obszary wsparcia programu.
RPO województwa śląskiego – alokacja z funduszy UE ponad 3,4 mld euro (z EFRR blisko 2,5 mld euro, z EFS ok. 978 mln euro). Program zakłada rozwój regionu przede wszystkim poprzez wsparcie inwestycji z obszaru efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii i gospodarki niskoemisyjnej, jak i inwestycji w infrastrukturę drogową i kolejową wraz z zakupem taboru.
RPO województwa świętokrzyskiego – alokacja ze środków unijnych ponad 1,3 mld euro (z EFRR 980,7 mln euro, z EFS ponad 383 mln euro. Wyodrębniono również środki dla tzw. obszarów strategicznej interwencji tj. m.in. miast i otaczających je obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji, obszarów wiejskich.
RPO województwa warmińsko-mazurskiego – alokacja z Funduszy Europejskich ponad 1,7 mld (z EFRR ponad 1,2 mld euro, z EFS ok. 486 mln euro). Koncentracja środków widoczna jest przede wszystkim w obszarach związanych z gospodarką, innowacjami i technologiami, wsparciem gospodarki niskoemisyjnej, zrównoważonym transportem, a także regionalnym rynkiem pracy.
RPO województwa wielkopolskiego – alokacja z polityki spójności ponad 2,4 mld euro (z EFRR ponad 1,7 mld mld euro, z EFS ponad 689 mln euro). Jednym z kluczowych kierunków wykorzystania środków jest wsparcie wzrostu gospodarczego, powstawania innowacji, zatrudnienia, poprawa dostępu do rynku pracy oraz stworzenie środowiska sprzyjającego uczeniu się.
RPO województwa zachodniopomorskiego – alokacja z funduszy unijnych ponad 1,6 mld euro (z EFRR ponad 1,1 mld euro, z EFS ponad 450 mln euro). Środki zostaną przeznaczone na rozwój regionalnych inteligentnych specjalizacji, bezpośrednie lub pośrednie wsparcie przedsiębiorstw. Ważne jest także dokończenie budowy infrastruktury podstawowej. Ponadto nacisk zostanie położony na działania związane z efektywnością energetyczną oraz zapobieganiem zmianom klimatu.
