Zdaniem samorządowców analiza porównawcza podstaw prawnych (obecne rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska, oraz projektowana ustawa Prawo wodne) wskazuje na jednoznaczny zamiar wprowadzenia znaczących podwyżek opłat środowiskowych, w tym przede wszystkim opłat za pobór wody.
Poza nominalnym zwiększeniem stawek opłat, projekt ustawy wprowadza również szereg modyfikacji ich wyliczania, w tym poprzez stosowanie stawek progresywnych, zwiększających poziom opłaty wraz z ilością pobranej wody. W szczególności obserwuje się znaczący wzrost opłat za pobór wody wykorzystywanej do zaopatrzenia ludności, albowiem aktualnie opłaty w tym zakresie wynoszą 0,068 zł za pobór jednego m sześc. wody podziemnej i 0,04 zł za pobór jednego m sześc. wody powierzchniowej śródlądowej. Natomiast zgodnie z projektowaną ustawą analogiczna opłata będzie wynosić od 0,15 zł do 0,60 zł za 1 m sześc. pobranej wody w zależności od ilości poboru.
Zdaniem samorządowców wzrost opłat może więc sięgnąć nawet poziomu ok. 1000 proc. Na podstawie danych pochodzących z gmin z terenu województwa lubuskiego po wejściu w życie projektowanej ustawy prognozuje się, że cena wody w tym regionie wzrośnie od 4,3 proc. do nawet powyżej 40 proc.
W związku z tym Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego przedstawiło negatywne stanowisko wobec planowanych zmian w zakresie znacznego wzrostu opłat za pobór wody, a w szczególności przeznaczonej do celów realizacji zadań własnych gmin w zakresie zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę. Tak znaczący wzrost opłat wpłynie bowiem bezpośrednio na wysokość kosztów dostarczania wody, a tym samym na jej cenę, której wysokość już teraz oscyluje na granicy progu akceptowalności społecznej.
W ocenie zrzeszenia tak drastyczna podwyżka nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego, a samym zwiększenie opłat służy uzyskaniu dodatkowego źródła dochodu Skarbu Państwa. Nie bez znaczenia dla powyższego stanowiska pozostaje również fakt, że zwiększenie cen wody spowoduje redukcję jej zużycia, co z kolei będzie wiązało się ze spadkiem dochodów przedsiębiorstw wodociągowych, przy jednoczesnym wzroście kosztów ich działalności.
Samorządowcy ostrzegają, że w przypadku przeniesienia proponowanych obciążeń, na stronę jednostek realizujących zadania własne gminy, bez podnoszenia opłat w taryfach stawek za wodę, nastąpi spadek dochodowości przedsiębiorstw, a co za tym idzie, zmniejszenie środków przeznaczonych na rozwój inwestycji wodno-kanalizacyjnych. Zmniejszenie planowanych inwestycji w gospodarce wodno-ściekowej może zaś istotnie wpłynąć na poziom wywiązywania się z obowiązków gmin w zakresie realizacji zapisów Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (wdrożenie zapisów unijnej dyrektywy 91/271/EWG dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych), a tym samym i zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej, wynikających z Traktatu Akcesyjnego.