Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Zawiera on regulacje wynikające z dyrektywy 2012/19/UE, natomiast pozostałe zagadnienia zostały przeniesione z obowiązującej ustawy.
Przepisy mają przyczynić się do zwiększenia masy zbieranego zużytego sprzętu, a tym samym do osiągania minimalnych poziomów zbierania tych odpadów, odzysku oraz przygotowania do ponownego użycia i recyklingu. W praktyce chodzi o rozwiązania zapewniające właściwe zbieranie takich zużytych urządzeń i ich prawidłowe przetwarzanie (tylko w zakładach przetwarzania) w celu odzyskania cennych surowców wtórnych w sposób bezpieczny dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska naturalnego.
Zgodnie z projektem ustawy, sprzedawca detaliczny sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, sprzedający sprzęt w sklepach o powierzchni poświęconej sprzedaży tego sprzętu co najmniej 400 mkw., będzie obowiązany do nieodpłatnego przyjęcia małogabarytowego zużytego sprzętu, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm, bez konieczności zakupienia przez nabywcę nowego sprzętu. Ponadto sprzedawca, dostarczając nabywcy nowy sprzęt, obowiązany będzie odebrać zużyty sprzęt nieodpłatnie z miejsca dostawy nowego sprzętu, o ile zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju i pełnił te same funkcje co sprzęt dostarczony.
W zakresie poziomów zbierania zużytego sprzętu projekt ustawy zakłada, że do końca 2015 r. przedsiębiorca wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych będzie obowiązany do osiągania dotychczasowego minimalnego poziomu zbierania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości stanowiącej co najmniej 35 proc. (tj. 4 kg na mieszkańca rocznie) masy wprowadzonego na rynek sprzętu w 3 poprzednich latach. Natomiast w kolejnych latach konieczny do osiągnięcia poziom zbierania zużytego sprzętu będzie sukcesywnie wzrastał, i tak od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. podmiot wprowadzający sprzęt będzie obowiązany do osiągania minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu, które wynoszą nie mniej niż 40 proc. masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w 3 poprzednich latach. Kolejno w 2018 r. – 50 proc., w 2019 r. – 55 proc., w 2020 r. – 60 proc., a od 1 stycznia 2021 r. – nie mniej niż 65 proc. masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w 3 poprzednich latach. Od 2015 r. również poziomy odzysku i recyklingu zostaną zwiększone o 5 proc.
W projekcie ustawy (za dyrektywą 2012/19/UE) przewidziano przepisy dotyczące przemieszczania używanego sprzętu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest zużytym sprzętem, w celu ograniczenia nielegalnego transportu odpadów (deklarowanych jako sprawny sprzęt). Przewożący taki sprzęt będzie zobowiązany okazać dokumenty poświadczające, że jest to transport produktów, a nie odpadów. Jednocześnie wskazano sytuacje, w których transportujący nie musi posiadać wszystkich dokumentów, np. w przypadku przewożenia używanego sprzętu do naprawy na podstawie gwarancji.
Dodatkowo w projekcie ustawy wprowadzono zakaz zbierania niekompletnego zużytego sprzętu oraz części z takich zużytych urządzeń przez podmioty inne niż prowadzące zakłady przetwarzania, odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz prowadzące punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w gminie (PSZOK). Rozwiązanie to ma zminimalizować nielegalny i niebezpieczny dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego demontaż zużytego sprzętu w celu sprzedaży elementów do punktów skupu złomu i uzyskania z tego procederu korzyści finansowej. Wskazano też, że zbieranie i transport zużytego sprzętu mają być prowadzone zgodnie z wymogami ustawy o odpadach.
Zawarto również nowe rozwiązania dotyczące audytu zewnętrznego. Celem audytu będzie sprawdzanie, czy organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz prowadzący zakłady przetwarzania przestrzegają prawa ochrony środowiska, w szczególności w zakresie gospodarowania zużytym sprzętem. Rozwiązanie to zapewni rzetelne i obiektywne sprawdzanie wiarygodności danych zawartych w dokumentach ewidencyjnych, celnych i fakturach.
